Autor: Dorota Tanaś-Michalak
W przestrzeni publicznej coraz częściej pojawia się termin – neutralność klimatyczna. Odmieniany na wiele sposobów często używany jest bez wyjaśnienia. Chcemy opisać w możliwie prosty sposób, czym jest neutralność klimatyczna, jakie działania należy zrealizować, żeby ją osiągnąć i w jaki sposób wiąże się ona z funkcjonowaniem Portu Czystej Energii.
Neutralność klimatyczna to równowaga pomiędzy emisją gazów cieplarnianych*, a ich pochłanianiem przez gleby, lasy i zbiorniki wodne. Chcąc ją osiągnąć, należy z jednej strony podjąć szereg działań mających na celu ograniczenie emisji zanieczyszczeń do atmosfery, a z drugiej zadbać o zwiększenie wykorzystania naturalnych pochłaniaczy gazów cieplarnianych, które w atmosferze są obecne.
Osiągnięcie neutralności klimatycznej jest ogromnym wyzwaniem dla wszystkich. Zmiany klimatu nie są przypisane do granic państw, dlatego tylko wspólna praca ma sens. Bardzo istotne są działania o skali globalnej, ale nie mniej ważne są te lokalne.
Polska jako kraj należący do Unii Europejskiej zobowiązała się do osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2050 roku. Żeby osiągnąć ten cel Unia Europejska ustanowiła strategię, która daje wskazówki i narzędzia potrzebne do jego realizacji.
Czym jest Europejski Zielony Ład (ang. European Green Deal)?
Europejski Zielony Ład to strategia rozwoju, mająca na celu przekształcić Unię Europejską w obszar neutralny klimatycznie. Zakłada ona stopniowe ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 55% netto do 2050 roku – kiedy społeczeństwo ma stać się przygotowane na zmianę klimatu i w pełni przystosowane do nieuniknionych skutków tego zjawiska. W ramach strategii podkreśla się potrzebę całościowego podejścia, łączącego różne sektory gospodarki, aby w przemyślany sposób realizować cele klimatyczne, do których należą:
- produkcja czystej, bezpiecznej i przystępnej cenowo energii
- prowadzenie gospodarki obiegu zamkniętego
- ograniczenie poziomu emisji zanieczyszczeń
- odpowiedzialne budownictwo
- ochrona i odbudowa różnorodności biologicznej
- zrównoważenie systemu żywnościowego
- wprowadzenie ekologicznej i inteligentnej mobilności
W ramach „Green Dealu” wprowadzone zostały inicjatywy polityczno-legislacyjne, określające ramy działań dla poszczególnych sektorów. Wśród takich inicjatyw są m.in. Pakiet Fit For 55, Europejskie Prawo Klimatyczne, unijna strategia na rzecz bioróżnorodności 2030, strategia „Od pola do stołu”, Europejska Strategii Przemysłowa, czy działania na rzecz gospodarki obiegu zamkniętego.
Działanie Portu Czystej Energii spójne z celami neutralności klimatycznej
Port Czystej Energii będzie nowoczesną, przyjazną środowisku elektrociepłownią, która przetworzy 160 tys. ton odpadów nienadających się do recyklingu i wyprodukuje z nich energię elektryczną i ciepło. Dzięki swojej działalności przyczyni się do realizacji założeń ujętych w strategii Europejskiego Zielonego Ładu.
1. Pozwoli na zróżnicowanie źródeł energii w regionie oraz ograniczenie wydobycia paliw kopalnych wykorzystywanych w tradycyjnej energetyce i ciepłownictwie. Będzie to bezpieczne źródło mocy, ponieważ paliwo potrzebne do produkcji energii będzie pochodzić z regionu i nie będzie narażone na wahania cen oraz dostępność surowców na rynkach międzynarodowych. Dodatkowo, instalacja będzie produkowała energię elektryczną w skojarzeniu z ciepłem systemowym (kogeneracja). Dzięki zastosowaniu jedynie tego rozwiązania, poziom emisji dwutlenku węgla może zmniejszyć się aż o 164 tys. ton rocznie, względem oddzielnej produkcji energii elektrycznej i ciepła na bazie węgla. Oczywiście skala produkcji energii z odpadów przy obecnej i planowanej infrastrukturze nie jest w stanie zabezpieczyć w całości zapotrzebowania na energie w Polsce. Niemniej jednak może być istotnym komponentem tzw. miksu energetycznego. Szacuje się, że do 10% gospodarstw domowych w Polsce mogłoby być ogrzanych ciepłem z odpadów.
2. W 2035 r. nastąpi w Polsce skokowe ograniczenie możliwości deponowania odpadów na składowiskach. Maksymalny poziom składowania odpadów komunalnych wyniesie 10% z masy przyjętych do zagospodarowania odpadów (obecnie w Polsce składuje się ok. 40% odpadów). Składowanie odpadów jest najgorszym i najbardziej pierwotnym sposobem ich utylizacji, a odzysk energii z odpadów nienadających się do recyklingu jest alternatywą znacznie korzystniejszą dla środowiska. Wpisuje się również w idee gospodarki cyrkularnej, ponieważ dzięki przekształceniu termicznemu odpadów, produkowana jest energia i ciepło, które wraca do mieszkańców.
3. Zakłady termicznego przekształcania odpadów podlegają bardzo restrykcyjnym przepisom i wymaganiom dot. emisji. Port Czystej Energii objęty jest m.in. wymogom BAT (Best Available Techniques) określonym Decyzją Wykonawczą Komisji (UE) 2019/2010, mówiącą głównie o normach związanych z zanieczyszczeniami środowiska. Przestrzegając tych regulacji w zakładzie należało zamontować dodatkowe elementy systemu oczyszczania spalin i monitoringu emisji. Dzięki ich zastosowaniu Port Czystej Energii będzie jedną z najnowocześniejszych tego typu instalacji w Europie.
Zmiany klimatu to w większości efekt działalności człowieka i to my musimy temu zaradzić. Ważnym ogniwem działalności Portu Czystej Energii jest edukacja. Wierzymy, że wyedukowane społeczeństwo podejmuje świadome decyzje i aktywnie działa na rzecz klimatu. Przygotowaliśmy materiały edukacyjne w obszarach najbliższych naszej działalności – zmian klimatu i odpadów. Zachęcamy do korzystania! Dostępne są tutaj:
https://portczystejenergii.pl/halo-tu-ziemia-jak-mnie-slyszysz-scenariusze-zajec-edukacyjnych/
* gazy cieplarniane to: dwutlenek węgla, metan, podtlenek azotu, fluorowęglowodory, perfluorowęglowodory i sześciofluorek siarki
